Vorige keer in de VJD Nieuwsbrief…
“Motivation alone is not enough. If you have an idiot and you motivate him, now you have a motivated idiot.”
Schrijven is een vaardigheid. Net zoals elke hobby kun je leren hoe je het beter kunt doen. Er bestaan tal van boeken en YouTube video’s die je daarbij kunnen helpen. Dit is een veel betere plek om te starten, dus ik noem dit purgatorio. Toch zijn er tal van vallen waarin je kunt lopen… en tenzij je oplet, kun je ook hier eeuwig blijven vastzitten!
En we gaan verder met…
Purgatorio
Goed gedaan, je bent uit het inferno geraakt. Er is maar één reden dat je tot hier bent gekomen… en dat is omdat je doorhebt dat schrijven een vaardigheid is die je kunt leren. Dus waar begin je?
Als je net zoals mij bent, ga je waarschijnlijk naar YouTube. Een van de eerste online lessenreeksen over schrijven die ik een aantal jaar geleden ontdekte, waren die van Brandon Sanderson, een bekend fantasy schrijver. Hij heeft letterlijk uren en uren met uitleg over fictie schrijven.
Wat mij toen bijbleef, was dat er volgens Sanderson (grofweg) twee soorten schrijvers waren. De eerste groep schrijft zo vlug mogelijk een first draft, kijkt nadien welke problemen er zoal zijn en herschrijft het totdat het eindelijk goed is. Dat zijn de gardeners of pantsers. Stephen King behoort tot deze groep.
En dan heb je de tweede groep, die eerst alles plant en dan pas eraan begint. Het idee is om jezelf tijd te besparen en minder fouten te maken in het verhaal. Zij noemen zichzelf de architects of plotters. Fantasyschrijvers met grote werelden en veel personages zullen vaak geneigd zijn om zich hierbij aan te sluiten, zoals Sanderson zelf bijvoorbeeld.
Oké, na deze uitleg ben je waarschijnlijk geneigd om de tweede aanpak te proberen. Gezien het idee je wel bevalt om “jezelf tijd te besparen” en je eerder al eens hebt geprobeerd iets te schrijven zonder voorbereiding, besluit je dat je deze keer je verhaal volledig op voorhand zal plannen.
Je zal ontdekken dat er verschillende manieren bestaan om dat te doen. Je kunt bijvoorbeeld proberen om je verhaal onder te verdelen in 33 hoofdstukken, die je elk nog eens onderverdeelt in 4 a 5 scenes. Er zijn zelfs tutorials over deze aanpak op YouTube en het lijkt telkens ontzettend gemakkelijk – tot je het zelf probeert.
Waarom is het zo moeilijk? Wel, omdat je ter plaatse een volledig boek probeert te verzinnen – en meestal slechts in een paar uur tijd. Als beginner heb je iets nodig met meer tussenstappen, wat ook meteen de reden is voor het programma Snowflake Pro.
Hier is het idee erachter. Start met één zin waarover je verhaal gaat, waarna je stapsgewijs uitbreidt tot je een synopsis hebt van meerdere pagina’s lang. Tegelijk werk je ook aan de profielen van je personages. Het klinkt logisch, maar het enige probleem is dat het nog nooit heeft gewerkt voor mij. Misschien heb jij er meer succes mee, dus ik vermeld het maar even.
Dan is er ook nog iedereen die belooft dat verhaalstructuur het magisch elixir is, om zelf je verhaal te schrijven. Zo heb je onder meer:
- Christopher Vogler en zijn moderne Hero’s Journey
- Michael Hauge’s Six Stage Plot Structure
- John Truby en zijn 22 stappen
- Eric Edson en zijn 23 stappen
- Save The Cat
- The Moral Premise van Stanley Williams
Je zal merken dat het meeste hiervan gericht is op mensen die filmscripts schrijven. Op zich hoef je jezelf daar geen zorgen over te maken. De principes waardoor een verhaal goed ineenzit, blijven dezelfde.
Ondanks mijn eerdere (sarcastische) opmerking dat ze hun methodes voorstellen als een soort magisch elixir, hebben ze toch een heleboel waardevolle inzichten. Ik zou je dus zeker aanraden om (vroeg of laat) de brug over te steken en te kijken naar wat screenwriters te vertellen hebben over verhaaltechniek. Ik beloof je dat je zult terugkeren met een schat aan kennis, waar slechts weinigen aan kunnen tippen.
Wist je trouwens dat mijn boek, Het Geheim Van De Kristallen Maanbasis, de meeste van deze structuren volgt? Zo zal je onder meer The Hero’s Journey erin herkennen, net als de Six Stage Plot Structure. Misschien toon ik dat allemaal wel eens.
Er is wel één probleempje. Ik had namelijk enkel de grote lijnen van het verhaal op voorhand gepland. De rest ontdekte ik wanneer ik aan mijn first draft schreef. Voor mij was het dus geen kwestie van plotten of pantsen, maar beide. Waarom zou jij jezelf moeten beperken tot één van de twee?
Eens mijn first draft klaar was, las ik nogmaals een aantal boeken met schrijfadvies, o.a. over verhaalstructuur. Ik merkte dat ik terwijl ideeën bedacht over hoe mijn verhaal nog beter kon. Het zorgde voor een stuk meer dieptegang in mijn manier van denken over verhalen, in vergelijking met wanneer ik ze voor het eerst las.
Een van de grootste misverstanden is trouwens dat je verhaalstructuur enkel op voorhand kunt gebruiken. Dat is verkeerd. Het is net gemakkelijker (volgens mij), wanneer je al een verhaal hebt waaraan je kunt sleutelen. Zo heb je bijvoorbeeld een beter idee waar je verhaal wat strakker moet en waar je wat ademruimte hebt.
Voel je jezelf hopeloos na dit te lezen? Alsof er duizenden methodes bestaan die je allemaal moet uitproberen voordat je de juiste vindt? Of misschien ben je in een eeuwige planningsfase verzeilt geraakt, waarbij je talloze personages hebt uitgewerkt en een hele synopsis hebt bedacht, maar heb je nog steeds geen first draft? Je bent niet de enige. Ik heb dit niets voor niets purgatorio genoemd.
Toch hoef je niet te wanhopen. De sleutel is om te bezitten over voldoende kennis, zodat je kunt starten en ondertussen blijft verder leren. Dat is precies waar de volgende nieuwsbrief over gaat, waarin ik je breng naar paradiso en je het volgende zal ontdekken:
- Hoe je zo vlug mogelijk kunt starten aan jouw first draft, zonder dat je eerst twintig boeken met schrijfadvies moet lezen!
- De ene vraag die ervoor zorgt dat je blijft verder schrijven. Dit maakte een immens verschil voor mij en zorgde ervoor dat ik eindelijk een first draft in mijn handen had!
- Waarom je moet ophouden met “slechte” verhalen zomaar weg te gooien… en hoe je van een first draft naar een afgewerkt boek gaat. Dit is een van de belangrijkste onderdelen van schrijven!
Tot de volgende keer!
Met vriendelijke groet
Vincent J. Dancet