De vakantie is bijna gedaan en inmiddels heb ik al een goede vierhonderd pagina’s gelezen van een biografie over George S Patton, de beroemde/beruchte generaal uit de Tweede Wereldoorlog. Misschien heb je wel de film “Patton” over hem gezien uit 1970, waarin de film start met z’n toespraak, met op de achtergrond een grote Amerikaanse vlag.
Ik vond Patton (zoals hij werd neergezet in de film) een zodanig fascinerend figuur, dat ik meer over hem wou weten, wat dan ook leidde tot het aankopen van een biografie over hem, geschreven door Carlo D’Este. Het is waarschijnlijk de meest gedetailleerde biografie die ik ooit al heb gelezen, waarin de auteur zowat alles heeft verzameld wat maar te vinden was over Patton… en daardoor krijg je net een veel vollediger plaatje van de man, dan je mogelijks zou kunnen krijgen van een film.
Wist je bijvoorbeeld dat hij dyslexie had en hoe dat een impact had op z’n zelfbeeld? Of welke impact de Amerikaanse burgeroorlog had op op z’n familie? Net zoals ik tot zo’n anderhalve week geleden, heb je daar waarschijnlijk allemaal geen flauw benul van. De kans is groot dat je al bij de minderheid zit als je überhaupt weet dat Patton een succesvolle generaal uit de Tweede Wereldoorlog was, laat staan dat je kunt vertellen hoe z’n kindertijd eruitzag.
Toch is het allemaal essentieel, als je wil begrijpen hoe Patton uiteindelijk uitgroeide zoals we hem nu kennen, als een soort veldheer en meesterstrateeg uit lang vervlogen tijden. Neen, hij stond niet op van de ene ochtend op de andere, met een hele bibliotheek aan kennis van veldslagen en oorlogen. Het was een jarenlang proces van voorbereiding, lang voordat de Tweede Wereldoorlog startte.
Als je dus iets betekenisvols wil leren van Patton, of van succesvolle mensen in eender welk veld, dan moet je diep graven, dieper dan de meeste mensen bereid zijn om te graven. Want zoals we allemaal wel weten, het is veel gemakkelijker om gewoon een collectie van interessante en grappige weetjes te verzamelen. Maar wat ben je daarmee? Behalve dat je vrienden misschien onder de indruk zijn van de schijnbaar oneindige hoeveelheid trivia die je kunt afvuren op iedereen, heb je geen enkel idee hoe je de lessen van het verleden kunt inzetten om je eigen leven te verbeteren.
Weet je wat het volgens mij de reden is? Ik denk dat we allemaal verslaafd zijn aan het idee van “shortcuts”. We hopen allemaal de kortste weg te vinden naar succes… en daar willen we dan zo weinig mogelijk moeite erin steken.
Denk maar aan beginnende schakers die herdersmat leren, een trucje waarmee ze van andere beginners kunnen winnen in slechts vier zetten. Het is gewoon een kwestie van vier zetten te memoriseren en plots winnen ze van al hun vrienden, zonder er ook maar enige moeite in te hoeven steken. Van het ene op het andere moment blaken ze van zelfvertrouwen en beschouwen ze zichzelf dan als schaakgenieën, gezien ze zoveel winnen. Het probleem daarmee komt natuurlijk al heel vlug om de hoek steken, zodra ze het opnemen tegen andere spelers die weten hoe ze zichzelf kunnen verdedigen. En dan moet er een keuze gemaakt worden. Zullen ze vanaf nul beginnen en de tijd nemen om de fundamenten van schaken te begrijpen, of zullen ze koortsachtig zoeken naar een nieuw trucje om vanbuiten te leren, waarmee ze (tijdelijk) opnieuw weer kunnen winnen?
Hetzelfde verlangen naar shortcuts zie je opnieuw en opnieuw terugkeren, zodra je weet waar je moet kijken. Soms is het overduidelijk, zoals bij iemand die munten in een wensput gooit, of iemand die gelooft in voodoo. Andere keren is het vermomd als een zoektocht naar “de” juiste studierichting die roem en succes zal opleveren. Of het verlangen van investeerders om een bedrijf te vinden in Silicon Valley opgericht door een voormalig wonderkind, alsof dat betekent dat ze daarmee een gegarandeerd succesverhaal hebben gevonden. Zelfs het idee van iemand heel jong nemen en voor hen een bepaald veld uitkiezen waarin ze beter zouden moeten worden, komt vanuit het verlangen naar een shortcut.
Wat mij vooral opvalt, bij de verschillende biografieën die ik ondertussen heb gelezen, is dat ze zelden succesvol werden dankzij shortcuts. Tenminste, niet bij het type mensen die een revolutie teweeg brachten in hun veld. Hun levenstraject is veel meer een zigzag, dan een rechte lijn. Zo kun je niet verwachten om een Bohemian Rhapsody te creëren in je veld, door precies hetzelfde te doen wat de rest doet, “maar beter”.
Is het dan allemaal geluk en toeval? Is er niets beters te doen dan gewoon je vingers te kruisen? Neen. Wat vaak terugkeert is een haast onverzadigbare drang naar kennis (wat zich vaak uit in een indrukwekkende verzameling van boeken die ze hebben gelezen), vaak zie je dat ze er een gewoonte van maken om hun gedachten en visie neer te pennen… en natuurlijk dat ze de nodige tijd en moeite investeren om iets te doen met de ideeën die ze hebben opgedaan.
Nog één opmerking bij de biografie van Patton, over z’n reacties bij tegenslagen en onzekerheid. Patton schreef regelmatig brieven naar z’n vader tijdens z’n opleiding in de bekende militaire academie West Point. Daaruit merkte ik hoe het voor Patton vaak aanvoelde als het einde van de wereld als hij het tijdelijk even moeilijk had voor één bepaald vak en hoe hij meteen het meest pessimistische scenario voor ogen zag, waarbij hij zou falen en dat z’n carrière al voorbij was voor het begonnen was. Of tijdens de twintig jaar tussen de eerste en tweede wereldoorlog, waar het ernaar uitzag voor Patton dat hij nooit z’n talenten als militair strateeg ten volle zou kunnen benutten, wat leidde tot episodes van depressie en overvloedig gebruik van alcohol.
Als lezer wil ik hem de hele tijd toeroepen dat hij zich niet zoveel zorgen hoefde te maken, dat het uiteindelijk allemaal goed zou uitdraaien en dat hij een van de beroemdste generaals aller tijden zou worden. Maar dat is natuurlijk gemakkelijk gezegd als toeschouwer. Bekeken vanuit het perspectief van Patton, werd hij steeds ouder en verstreek telkens een nieuw jaar, waarin hij z’n lot niet had waargemaakt. Zonder het vermogen om in de toekomst te kunnen kijken en de Tweede Wereldoorlog te voorspellen met honderd percent zekerheid, zat hij volgens mij met de vrees dat hij zou sterven als een oude man, die zichzelf had voorbereid voor een oorlog die nooit had plaatsgevonden – en daarmee z’n leven had verspild.
Ik denk dat het allemaal wel heel herkenbare bezorgdheden en bekommernissen zijn. Maar wetende dat het uiteindelijk allemaal wel goed uitdraaide zou ik Patton ook willen toeroepen om wat meer te ontspannen en te genieten van de jaren tussen de twee wereldoorlogen, om wat meer op reis te gaan samen met z’n vrouw en niet de hele tijd te zitten stresseren over allerlei zaken die compleet onbelangrijk zijn.
Daaruit kunnen we wel wat leren, vind je niet? Over het algemeen, als je jezelf goed voorbereidt, dan komen de juiste kansen wel langs je weg en dan komt alles wel goed. En terwijl je daarop wacht: geniet zoveel mogelijk van je leven.
Food for thought.
Met vriendelijke groet
Vincent J. Dancet
PS Deze video met Mel Hartman is voorlopig mijn laatste voor een tijdje. Het is even geweldig druk, maar we keren terug op zaterdag 5 februari!